تنش در مشارکت نفتی روسیه و عربستان

نیاز متقابل عربستان و روسیه به بالا نگه داشتن قیمت انرژی به آنها کمک می کند تا روابط نزدیک خود را حفظ کنند.

به گزارش نفیرنفت | شبکه خبری صنعت نفت ایران؛ سایت تحلیلی نیویورک تایمز اخیرا مقاله ای با قلم «کلیفورد کراوس» و «آناتولی کورمانایف» با عنوان «تنش در مشارکت نفتی روسیه و عربستان سعودی» منتشر نموده است.

نویسندگان مقاله معتقد هستند که حتی اگر اقدام عربستان برای کاهش تولید و افزایش قیمت‌های جهانی برای واشنگتن دردسرساز باشد، به نظر می‌رسد ریاض شرط‌های خود را بین متحد دیرینه‌اش، ایالات متحده و روسیه، شریک جدیدترش در سیاست نفتی محافظت می‌کند. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

در طی شش سال گذشته، رهبران روسیه و عربستان سعودی برای کنترل بازار جهانی نفت در زمان جنگ، همه‌گیری و چرخش قیمت‌ها با یکدیگر همکاری کردند. اما به نظر می‌رسد که اتحاد آن‌ها به نوعی متشنج است که می‌تواند به دولت بایدن کمک کند – دولت بایدن که مشتاق بود جلوی جهش قابل توجه دیگری در قیمت انرژی را درست پیش از سفر آنتونی جی. بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به عربستان سعودی در این هفته بگیرد.

در نشست آخر هفته گذشته اوپک پلاس، عربستان سعودی و روسیه بی سر و صدا راه خود را از هم جدا کردند. عربستان سعودی اعلام کرد که صادرات خود را به میزان یک میلیون بشکه در روز کاهش می دهد تا از کاهش قیمت ها جلوگیری کند. اما روسیه تعهد جدیدی برای کاهش صادرات خود نداد.

روسیه اخیراً افشای اطلاعات مربوط به صنعت نفت خود را متوقف کرده است، اما تحلیلگران تخمین می زنند که مسکو صادرات خود را افزایش داده است

این دومین باری بود که اخیراً شرکا در مورد سیاست نفتی اختلاف نظر داشتند. تنها دو ماه قبل از آن، روسیه و عربستان سعودی که مجموعا بیش از ۲۰ درصد نفت مورد استفاده جهان را می فروشند، توافق کرده بودند تولید خود را کاهش دهند.

در حالی که عربستان سعودی این رویکرد را دنبال کرد و نفت کمتری به کشورهای دیگر فروخت، به نظر نمی رسد روسیه این کار را انجام داده باشد. روسیه اخیراً افشای اطلاعات مربوط به صنعت نفت خود را متوقف کرده است، اما تحلیلگران تخمین می زنند که مسکو صادرات خود را افزایش داده است.

روسیه به‌طور فزاینده‌ای مایل است قیمت‌های پایین‌تر را بپذیرد تا نفت بیشتری بفروشد که بیشتر آن به چین و هند می‌رود، زیرا برای تأمین هزینه جنگ خود به پول نیاز دارد

ائتلاف نفتی عربستان و روسیه همیشه در مورد هدف مشترک حمایت از قیمت نفت و به حداکثر رساندن درآمد صادرات بوده است. اما جنگ روسیه در اوکراین پویایی روابط را تغییر داده است. روسیه به‌طور فزاینده‌ای مایل است قیمت‌های پایین‌تر را بپذیرد تا نفت بیشتری بفروشد که بیشتر آن به چین و هند می‌رود، زیرا برای تأمین هزینه جنگ خود به پول نیاز دارد.

نیازهای فوری روسیه – همراه با تقاضای ضعیف جهانی برای نفت – به کاهش قیمت ها کمک کرده است از جمله در ایالات متحده آمریکا، جایی که بایدن پس از آغاز جنگ در اوکراین در سال گذشته، کاهش قیمت بنزین را به یک هدف اصلی سیاست گذاری تبدیل کرد. «میخائیل کروتیخین»، کارشناس کهنه کار نفت روسیه که اکنون در اسلو مستقر است گفت: اهداف روسیه و کارتل متفاوت است. هیچ اعتمادی به داده های روسیه وجود ندارد و هیچ اعتمادی به اقدامات روسیه وجود ندارد.

مقامات سعودی علناً از مسکو انتقاد نکرده‌اند و به نظر می‌رسد در تلاش برای حفظ شراکتی که در سال ۲۰۱۶ آغاز شده و عموماً برای هر دو طرف سودآور بوده است، به رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین کمک می‌کنند. «بروس ریدل»، تحلیلگر سابق خاورمیانه در آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا با این ایده که روابط عربستان و روسیه تیره شده است مخالف است. وی گفت که عربستان سعودی با کاهش یکجانبه تولید نفت خود را از ایالات متحده و به ویژه دولت بایدن دور می کند. ریدل که اکنون در موسسه بروکینگز است، گفت: سعودی ها با کاهش تولید نفت برای افزایش قیمت ها، قاطعانه به سمت روسیه متمایل شده اند.

حتی اگر اقدام عربستان برای کاهش تولید و افزایش قیمت‌های جهانی برای واشنگتن دردسرساز باشد، به نظر می‌رسد ریاض شرط‌های خود را بین متحد دیرینه‌اش، ایالات متحده و روسیه، شریک جدیدترش در سیاست نفتی محافظت می‌کند. «رابرت جردن»، سفیر سابق ایالات متحده آمریکا در عربستان سعودی گفت که سعودی ها و ایالات متحده هر دو دلایلی برای تثبیت روابط خود دارند. سعودی‌ها هواپیمای جنگنده، فناوری هسته‌ای و تضمین‌های امنیتی می‌خواهند. ایالات متحده آمریکا از آنها می‌خواهد که اسرائیل را به رسمیت بشناسند و تولید نفت را در جریان نگه دارند.

عربستان سعودی در طول جنگ اوکراین به روسیه کمک کرده است. در حالی که کشورهای غربی سال گذشته شروع به خروج سرمایه‌گذاری از روسیه کردند، شرکت هلدینگ پادشاهی عربستان سعودی صدها میلیون دلار در شرکت‌های انرژی روسیه سرمایه‌گذاری کرد. سپس عربستان سعودی واردات نفت کوره روسیه را برای نیروگاه های خود افزایش داد در حالی که سایر کشورها خرید انرژی روسیه را محدودکردند.

در ماه سپتامبر دو کشور اوپک پلاس را برای کاهش تولید نفت راهنمایی کردند تا دولت بایدن ناامید شود. این اقدام به عنوان توبیخ آقای بایدن تلقی شد که در ماه ژوئیه به عربستان سعودی سفر کرده بود و پس از انتقاد از وی در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری با محمد بن سلمان به شدت برخورد کرد. رئیس‌جمهوری که از سوی جمهوری‌خواهان به دلیل افزایش تورم مورد انتقاد قرار می‌گرفت، امیدوار بود سعودی‌ها تولید نفت را افزایش دهند یا حداقل آن را کاهش ندهند.

شراکت نفتی روسیه و عربستان اغلب ناپایدار بوده است. در سال ۲۰۲۰، زمانی که همه‌گیری کووید اقتصاد جهانی و قیمت نفت را کاهش داد، روسیه از همکاری با مقامات سعودی برای کاهش عمیق تولید برای تثبیت قیمت‌ها خودداری کرد

اما شراکت نفتی روسیه و عربستان اغلب ناپایدار بوده است. در سال ۲۰۲۰، زمانی که همه‌گیری کووید اقتصاد جهانی و قیمت نفت را کاهش داد، روسیه از همکاری با مقامات سعودی برای کاهش عمیق تولید برای تثبیت قیمت‌ها خودداری کرد. در پاسخ، عربستان سعودی بازار را پر از نفت کرد، قیمت نفت خام را کاهش داد و به شرکت های نفتی روسیه آسیب زیادی وارد کرد.

با این حال ائتلاف بین روسیه و عربستان پابرجا ماند و تحلیلگران انرژی پیش‌بینی می‌کنند که حتی در شرایطی که اعضای مختلف اوپک پلاس استقلال فزاینده را نشان می‌دهند، این اتحاد ادامه خواهد داشت. «بیل ریچاردسون»، وزیر انرژی سابق و سفیر سابق ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل گفت: «من تنش‌های در حال ظهور را بین روسیه و عربستان می‌بینم، اما همچنان یک اتحاد وجود دارد زیرا آنها هنوز به یکدیگر نیاز دارند.

در حالی که گروه تولیدکننده کاهش عرضه جمعی را تمدید کرد، امارات متحده عربی اجازه یافت تا سهمیه تولید خود را برای سال آینده افزایش دهد. تحلیلگران نفتی می گویند در آمار نهایی آخرین تصمیم اوپک پلاس می تواند عرضه جهانی نفت را به میزان متوسط یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد.

این دو کشور هنوز نقاط مشترک زیادی دارند از جمله اینکه چگونه به برخی از سیاست های ایالات متحده نگاه می کنند. زمانی که ایالات متحده و کشورهای اروپایی در سال گذشته سقف قیمتی بر صادرات نفت روسیه اعمال کردند، عربستان سعودی و سایر کشورهای تولید کننده انرژی خاورمیانه این اقدام را به عنوان یک تهدید بالقوه تلقی کردند، سیاستی که می تواند برای کاهش سود آنها در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

«سداد ابراهیم الحسینی» یکی از مدیران ارشد سابق شرکت ملی نفت عربستان در این باره گفت: «در زمانی که امنیت انرژی در سرتاسر جهان در خطر است و بازارهای نفت و گاز در آشفتگی قرار دارند، منطقی نیست که عربستان از این اتحاد محوری کناره گیری کند.» بر اساس گزارش وزارت دارایی این کشور در پنج ماه اول سال جاری، درآمدهای نفت و گاز روسیه که بیشترین سهم را در بودجه این کشور داشته است، نصف مدت مشابه سال ۲۰۲۲ بوده است.

«آریل اهرام»، کارشناس خاورمیانه در ویرجینیا تک گفت که تولیدکنندگان خاورمیانه امیدوار بودند که با خروج چین از قرنطینه های کووید، تقاضا از سوی چین افزایش یابد، اما ناامید شده اند. از آنجایی که قیمت نفت به پایین‌تر از زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، سقوط کرده است، عربستان سعودی و متحدانش باید روسیه را در میان خود نگه دارند.

اما برخی از مقامات خاورمیانه در حال حاضر از قابل اعتماد بودن روسیه به عنوان یک شریک شکایت دارند. یکی از موارد اختلاف این است که روسیه از آوریل تا کنون اطلاعات تولید انرژی خود را فاش نکرده است. بسیاری از تحلیلگران گفته‌اند که به نظر می‌رسد صادرات نفت روسیه از طریق دریا در حال افزایش است و این امر ضرر نفت فروخته شده به اروپا از طریق خط لوله را جبران کرده است. «مارسل سالیخوف»، مدیر مؤسسه انرژی و امور مالی در مسکو گفت: برای مؤثر بودن اتحاد روسیه باید داده های خود را منتشر کند. روسیه داده های خود را بسته است و این تناقض ایجاد می کند.