به گزارش نفیرنفت | شبکه خبری صنعت نفت ایران؛ علیرضا ناصرپور،نائب رئیس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص اقدامات اخیر سازمان بورس در راستای کنترل موقعیت‌های تعارض منافع گفت: به طور کلی در فرایند کنترل تعارض منافع سه روش متداول وجود دارد که شامل حذف کامل موقعیت تعارض منافع، ایجاد محدودیت برای دارنده موقعیت تعارض منافع وبه نوعی مدیریت آن و در نهایت الزام به افشا و شفافیت در خصوص دارنده موقعیت تعارض منافع است. که از هر سه این روش ها در بازار سرمایه استفاده شده است.

آنچه باید از تعارض منافع بدانیم‌

وی گفت: در بازار سرمایه در موارد متعددی از روش حذف موقعیت تعارض منافع برای مدیریت این موقعیت‌ها استفاده شده است. به طور مثال؛ یکی از موقعیت‌های تعارض منافع در سطوح مدیریتی و کارکنان نهادناظر و بورس‌ها است در صورتی‌که منافعی در خارج از سازمان خود و یا در معاملات داشته باشند طبق ماده ۱۰ قانون بازار اعضای هیأت مدیره سازمان بورس به هیچ وجه حق اشتغال یا پذیرش مسؤولیت دیگری در سایر دستگاه‌ها، بنگاه‌ها و نهادها اعم از دولتی وغیر دولتی را نخواهند داشت. و مطابق ماده ۱۶ همین قانون به همراه اشخاص تحت تکفل از انجام هرگونه معاملات اوراق بهادار ثبت شده یا در شرف ثبت نزد سازمان یا هرگونه فعالیت و مشارکت مستقیم یا غیر مستقیم در انجام معاملات مذکور منع شده‌اند.

به گفته وی، همچنین مطابق مصوبه هیأت مدیره سازمان تمامی کارکنان سازمان و ارکان بازار سرمایه از جمله بورس‌ها به همراه اشخاص تحت تکفل از انجام معامله در اوراق بهادار قابل معامله در بورس‌ها منع شده‌اند و امکان درخواست صدور مجوز تاسیس نهاد مالی برای اشخاص نامبرده در دوره تصدی وجود ندارد.

ناصر پور یکی دیگر از موقعیت‌های جدی تعارض منافع را تصدی همزمان یک نهادمالی در نقش معاملات و نیز مدیریت دارایی دانست و گفت: در همین راستا در سال‌های گذشته امکان مدیریت دارایی از شرکت‌های کارگزاری توسط هیأت مدیره سازمان در عمده موارد سلب شده است و یا در راستای حذف یکی دیگر از موقعیت‌های تعارض منافع افراد از عضویت همزمان در هیأت مدیره شرکت‌های کارگزاری و ناشر منع شده‌اند. همچنین در راستای شناسایی موقعیت‌های تعارض منافع در بازار سرمایه و کنترل این موقعیت‌ها ، مطابق مصوبه اخیر هیأت مدیره سازمان بورس تصدی سمت عضویت موظف هیأت مدیره و مدیر عاملی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ برای اشخاصی که عضو هیأت مدیره یا مدیرعامل یا سهامدار بالای ۱۰ درصدی شرکت سبدگردان یا شرکت دارای مجوز فعالیت سبدگردانی هستند،منع شده است.همچنین عضویت همزمان یک شخص در دو شرکت دارای مجوز سبدگردان نیز منع شده است.

چرا سبدگردانی ها دچار تعارض منافع هستند؟

رییس هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: شرکت‌های دارای مجوز سبدگردانی شامل شرکت‌های تامین سرمایه، سبدگردان و برخی شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری مدیریت دارایی انجام می‌دهند و در حال حاضر حدود ۹۵۰ همت دارایی تحت مدیریت این شرکت‌هاست. از این رو، داشتن منافع همزمان در شرکت مدیریت دارایی و شرکت‌های سرمایه گذاری و هلدینگ که خودشان دارای پرتفوی و منابع قابل توجهی هستند، منطقا در تعارض قرار می‌گیرد و می‌تواند بعضا موجب انتقال منافع در این شرکت هاشود.

وی خاطر نشان کرد: از این تاریخ به بعد سازمان اجازه تصدی سمت همزمان در این خصوص را نخواهد داد و به افرادی که در حال حاضر مشمول این مقرره هستند نیز فرصت زمانی در نظر گرفته شده است که از این سمت کناره‌گیری کنند.

اعضای هیات پذیرش دارای ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم با شرکت متقاضی پذیرش ، حق شرکت در جلسات هیات پذیرش را ندارند.

ناصرپور افزود: در موارد متعددی نیز سعی شده است که موقعیت تعارض منافع محدود یا مدیریت شود به طور مثال؛ یکی از موقعیت های تعارض منافع در هیات پذیرش بورس‌ها است مطابق اصلاحات اخیر دستورالعمل پذیرش بورس ها توسط هیأت مدیره سازمان اعضای هیات پذیرش که دارای ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم با شرکت متقاضی پذیرش باشند حق شرکت در جلسات هیات پذیرش در خصوص آن موضوع رانداشته و طبیعتا حق رای نیز نخواهند داشت.

وی گفت: همچنین مطابق مصوبه هیأت مدیره سازمان اعضای هیات مدیره بورس ها و شرکت سپرده‌گذاری و نمایندگان آن‌ها حسب مورد در تصمیماتی از جلسات هیئت مدیره شرکت های مذکور که دارای تعارض منافع هستند، نسبت به تصمیمات مذکور فاقد حق رأی خواهند بود و یا موارد متعددی در دستورالعمل شرکت‌های رتبه بندی در راستای مدیریت تعارض منافع اشخاص مرتبط با فرایند رتبه بندی قید شده است.

نکته‌ای برای دارندگان اطلاعات نهانی

این مقام مسئول در سازمان بورس گفت: در مواردی نیز سعی شده است الزام به افشا و شفافیت اطلاعاتی در خصوص دارنده موقعیت تعارض منافع صورت پذیرد. مثلا در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون بازار تصریح شده است که اشخاص دارای اطلاعات نهانی موظفند آن بخش از معاملات اوراق بهادارخود را که مبتنی بر اطلاعات نهانی نباشد، ظرف پانزده روز پس از انجام معامله، به سازمان و بورس مربوط گزارش کنند که این الزام به افشا در راستای کنترل تعارض منافع است. یا به طور مثال؛ یکی از موقعیت‌های تعارض منافع تصدی همزمان یک نهاد مالی در نقش متعهد پذیره‌نویسی و نیز مدیریت دارایی است که این امر عمدتا در شرکت‌های تأمین سرمایه شایع است. در این راستا اشخاصی که در این موقعیت قرار می‌گیرند مطابق مصوبه اخیر هیأت مدیره سازمان موظف هستند فروش اوراقی که در آن ها متعهد پذیره‌نویسی یا بازارگردان هستند را به صندوق‌های تحت مدیریت خود و سایر صندوق‌ها را به تفکیک به همراه نرخ و نیز هرگونه هزینه‌های دیگر مرتبط با این فروش در یادداشت‌های صورت‌های مالی خود افشا کنند.همین موضوع در خصوص صندوق ها سرمایه گذاری خریدار این اوراق نیز الزامی است.

پیش‌نویس قانونی جلوگیری از تعارض منافع در راه مجلس

وی در پایان افزود: سازمان بورس در حال حاضر این موضوعات را مورد توجه قرار داده و بررسی‌های بیشتری درخصوص سایر موقعیت‌های تعارض منافع در بازار هم در حال انجام است. همچنین پیش نویس قانونی در این راستا به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال شده است تا پس از أخذ نظرات سایر ارکان اقتصادی در قالب لایحه ای توسط دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شود.